ÑANE ÑE’EME
Amaê yparaguayre
che resa angako ikâ
Emiliano R. Fernández
Poesías de AUGUSTO ROA BASTOS
TETÂ AMBUE GUIVE
a CARLOS F. ABENTE
Hyjuiva ñande juru
ñahenoiro hera mi
ndijaivaicha mbyju'i
omohagêva yvytu.
Jepiguaicha ndaje oiko
ñane retâ Paraguay
ñembyasy omboje'o
ha mbegue katunte okai.
Ñane muangekoi haguâ
tetâ ambuepe oguahê
ku omboguahuva jagua
tuguy ryakuâ ha pyahê.
Ara tiricha hendy
ha oikytî ñande resa
oisu'uva tetâygua
maymava amo mombyry.
Ña mañake mitâ kuera
anike ña sapymi
vokointe ikatu porâ
ña huâ'îmbante avei.
Ñande retâ porâite
ojajai vaekue yma
ogue ha iñipytûmba,
oiko ichugui tapere.
Ñahenduramo oñe'ê
pytumbype ha oheka
ñande korasô renda
ojeko haguâ hese,
ñamohendake ipype
ñane retâ mombyry
ñame'ê haguâ ichupe
ñande angapy pu rendy.
Aniangakena jaity
tesaraipe ku ipepo
oikova hoky hoky
ipehengue omono'ô.
Ko tetâ ambue guive
jaipovâne ipore'y,
topa ñande rekove
jaiko rangue tyre'y.
TEKOVE HA’EÑO
Ambojerovia haguâ
che kyhyje ha che kera
aiko añemoakângyta
che kysepe ha nde rera.
Apay vovente ajuhu
ikusugue che akâ guype
kyse chavi ha ijypype
petei yvoty che retû.
TESA PYPUKU PURAHEI
a RUDI TORGA
- Mba'e tepa nde, che sy, tesa?
- Ovetâ mokôi.
- Ha mava piko oñatôi?
- Mandu'a po mombyry.
- Ko'ê resay apytepe
kuarahy ojajaipa,
ku yvagajahayhuha
ndo guejyi che resa ykepe.
- Ñande resa, che memby,
pyhare vai omo'â,
ha peamome ichugui kuera
omano vaekue omañâ.
KUATIA ÑE’E
CHOKOKUEPE OHOMIVA
Ha’evema nde tindy ha ñembyasype
nde koga heñói’yva remyaky,
ha’evema itanimbu nde pyta guype
yvy ombopytuhova temity.
Neike eipyhy hatâ pe nde pyapype
ha embovevui nde rekove apy,
reipytyvô haguâ ko pytumbype
ara pepo ohekava nde ati’y.
Kirirî pireguypema osysyi
py’a mbarete ojupíva nde rapogui
ha po’a jehekápe nde rypyi.
Nde rekove py’a rasy reikogui
ha’yi’o pyréma okui nde pogui
ha peína ohesapéma nde tapyi.
MBARAKA OKARA
a SILA GODOY
Ñembyasy ha angata mboypyri oîva
amyi ha mombyry muangekoi hára,
mbegue katu y’hovyicha ojaho’iva
kuimba’e pyti’a, mbaraka okara.
Ko ñe’â yvyra nde perêrîva
ka’aguy teko ypy mborayhu jara,
kuña porâ reteicha terâ ygara
pe chokokue poguypente ipotyva.
Ipurô hína mbaraka okara
vy’a marangatu ha’e ombo’yva
ha iku’agui oveve pytû ha ara.
Ipupe ha’e omoirû purahei kuera
ha ohekyi ñane âgui ku hendyva
mainumbyicha oveveva, ñande kera.
ÑEMOMARANDU
a ALCIBIADES GONZÁLEZ DELVALLE
(Ohecha ha ohendu vaekue ikerape
yvyjara poguasu)
Eguapy ekaru ne año
ne ryvatâ peve,
kerambu ko ivai
rejapysaka haguâ
tembiguai ñe’ê po’ive
Ore roha’arôta nde kera rembe’ype
kirirîhapemi.
Hendy vera ko nde roga porâite,
Karai mba’e guasuetente oguerekova.
Ani nde pijoha,
tatatinante ko ombojaho’íva
nde o’py reke jave.
Oikema nde kotype ka'aguy,
mba’emeguâ ryapu,
mboi otureñe’ê nde ava apytepe,
peina ñakurutû
opoprandu pytûme nderehe.
Anikena otytyi nde apytu’û,
ñe’îra gueteri
iñapysé ko’ê.
Ekaru potî porâ,
akointe tapiaguaicha,
hei’u mbeguekatu
ku otykyva nde pope
tembiguai ry’ai repy
ha umi mboriahu eta okara
remosêva nde yvygui,
tera remuñaukava
ka'irâi roga guasupe
oñembo tukumbóva Takumbupe.
Nde rereko yvy ha yvypora,
ha ty’ai ore roguereko.
Nde rereko vaka ha plata ita,
ore ry’ai japopyre.
Nde rereko ysyry ha ka’aguy,
ore, teko asy.
Nde mba'eve nde rerekoi,
opaitembae oiva oremba’e.
Opykotyo nde roga omimbipa,
ha ore pytu omboguema itataindy.
Ani nde py’a tytyi
nde kerape jepente eñemoirû,
nde kangue morotî hatiaimbava
eñapytî porâ,
mbokaperna emboty pe ne rokê
ha yvagante ehenoi
terâ umi poguasu nde javeve.
Ore roha’arôta gueteri,
ara jere omopererîma teko asy.
Mba’eicha ite rupipa ko che rogape
peike peê mondaha!...,
resapukai soro pochy vai
ha rendyvu orerehe.
Repay vove
reñanduta nde rova iñapôvô
nde cesa iñaky
ha nde rupa he’ô mbaite
ty ha ty’ai ha tesay jehe’a pype, karai.
Nde mandu’ake orerehe,
ko’êrô, ko’êroitentema voi
jajohecha jevyta
ñambojoja jevy ñande reko
ñañemoî peteî ñe’ême
tekopyty porâme ko yvy apere
opa yvypora mba’e rekotee.
Nde mandu’ake orerehe
jajohecha jevyta,
karai...
ÑEMYRONDE AMYRYI REMIMONDO
a FÉLIX FERNÁNDEZ
Yvytu kanguy oipejuva
ka’aru pytû vove
hyakuâgueminte ogueruva
vaicha che pire ojope.
Ndaikatuirônte jepe
amboty che popytepe
omoheñói che retepe
akânundu perere.
Mba'eicha tamo ra’e
aisambyhy ku ipepo
aikatu haguâ aipo’o
ichugui juayjhu pyre.
Rasa itema aha’arô
ko tape puku ku’ape
che ñuguaitî gua’u hape-
nte jepe ha che oñyrô.
Che korasô ma ajokuai
ambohakykue reka,
marâmove ndo topai
ha’e jepeve opyta.
Kuarahy japopyre,
ñane retâ ojaho’i
heta mba’asy vai
imberu no’ô hese.
Ho'a jave pyhare
ndohasaveima yvytu
okuera che akanundu
ague paite mi rire.
Documento Fuente: POESIAS REUNIDAS - AUGUSTO ROA BASTOS
Edición de MIGUEL ÁNGEL FERNÁNDEZ
COLECCIÓN POESIA, Nº 1
© de la introducción, compilación y notas: MIGUEL ÁNGEL FERNÁNDEZ
© De esta edición: 1995, Editorial El Lector
Diseño gráfico: MIGUEL ANGEL FERNÁNDEZ
Tapa: LUIS ALBERTO BOH
Asunción - Paraguay 1995 (307 páginas)
(Hacer click sobre la imagen)
ENLACE INTERNO A ESPACIO DE VISITA RECOMENDADA
EL IDIOMA GUARANÍ, BIBLIOTECA VIRTUAL en PORTALGUARANI.COM
(Hacer click sobre la imagen)
