¡HA AVAÑE’Ẽ!
Heñoi'akue Villarricape, ára 20 jasypa 1924-me. Itúva herava'ekue Juan Antonio Encina ha isýkatu María Juana Ramos de Encina. Itávape oike mitãmbo'ehaópe (escuela). 1935-pe ova'akue Paraguaýpe, Itio Cirilo Encina rógape. Omohu'ã iñemoarandu mitãmbo'ehaópegua "José Berges" ha upeí Monseñor Lasagna-pe. Iñe'ẽpoty ypykue ojapova'ekue imbo'ehára Pastora Lezcano Molinas reraitépe.
Hembiapoita osẽva'ekue Okára Potykuemíme. Ohai: "Mandu'a kyse", Ñandejára remimbou yvy ári", "Juayhu porã", "Ko'ẽju rory" ha "Tetã rayhu" . 1981-me, ohai -Tatajyva ndive- "Las cien mejores poesías en Guaraní" , ñe'ẽpotyryru ojehaihápe avei ñe'ẽpaparakuéra rembiahasakue.
¡HA AVAÑE'Ẽ!
¡Ha avañe'ẽ! neryakuã porãitéva, ha'ete umi ñumegua yvoty ha nere'ẽ asyetéva ñaimo'ã eirete. Heta kyséma oñehãimbe'e nde rérape, heta hu'ýpema reñeha'ã, hi'ãgui rejepe'aite ko yvy ape árigui ha ojehecha péva ndaikatumo'ãi.
Reínte oñeha'ã umíva ndejuka hagua, orekuéra mitã pyahu nderayhuhára añetéva, roñeha'ã ha roñeha'ãva'erã opaite ára pytagua ñe'ẽgui romotenonde. ¡Ha avañe'ẽ! mba'evépeko nanemovãi nde apihaguére royröme tapykuépe umi nde rayhu'ÿva, reiko ha reikova'erã maymáva apytépe, nderepavéimako nde mba'eve ára ko yvy árigui.
Águi su arajerehápe oikómaramo tanimbu, ko ava retã porãitégui, pe yvytu kangy asy ñane ñe'ã ombopiro'ýva, nde reroguatánteva'erã pe ipepo ári amo yvága hovy asýva ru'ä rehe. Agaite pevéko ndojejuhúiva ambue pytagua retã rehe ñe'ẽ ndéicha he'ẽ asýva. Pe purahéi kyre'ÿme reñehendúramo, mba'éiko nde rerekóva, ajeve otyryrýva mba'asýpe maymáramo nerendúvo oñandúva ipiro'y ichupe hi'ánga.
Mamóguipa reju'ypyraka'e, mávapa upéva oikuaa. Rejúparaka'e ka'aguy hovy'ũmbáva mbytégui, térã resẽraka'e yvykua ipypukuetéva, avaveichagua mbya ohecha'ÿva ruguágui.
Ha avañe'ẽ! che hagua mitã'i nderayhuhára, péina ága torýgui roguerosapukái. Natĩvéi avavégui, oiméramojepe oñembohorýva cherehe rohayhu rehe chepy'aite guive. Amyasäi yvytu rehe purahéi apyra'ÿ nde rehegua, ha togueraha irundyvéva tomosarambi ára rehe, toikuaa umi pytaguakuéra oguerekoha gueteri Paraguái ohayhúva iñe'ẽ.
OTROS POETAS QUE ESCRIBEN EN GUARANI
Fuente: ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI
