2 JASYKÕIME: TUPÃSY LA CANDELARIA ÁRAJEROHORY
(AREGUA)
MATILDE GALEANO tesis-pe oĩháicha
Ojeromandu’áva 2 jasykõi jave. Oñemombe’u mombyry, aipo islas Canarias-pe ko’áğa España poguýpe, yma, ymave ndaje oikova’ekue te’ỹinguéra.
Peteĩ árape te’ỹinguéra oraha ijovechakuéra ñúme, okapi’ipe’u hağua. Peichaháguinte ohecha hikuéi peteĩ máva overapáva ndohejáiva ovecha ohasa amogotyove, oñemondýipa. Kuñakarai ijao overapáva.
Te’ỹi peteĩva osapukái kuñakaraípe ojei hağua upégui, peichavérõ jepe, nosẽi. Peteĩva oipyhy kyse tuicha ha oho, oikytĩnguévo pe máva jyva, huguypa, oho mburuvicha rendápe, omombe’úvo ichupe, mburuvicha he’i ogueru hağua ta’anga ohechava’ekue.
Omoĩ ta’anga itakuápe opavave ohechatahápe, ijao isa’ypa ha ijape overapáva, upépe ha’ekuéra ogueru ichupe hi’upy, yva opáichagua, jopóirõ omomorãvo péicha Tupãsy ra’anga.
Heta ary rire oğuahẽ pysyrõhára español-kuéra horario hağua yvýre, opyta hağua España poguýpe, péicha ojuhu te’ỹi peteĩvape hérava Antonio Wanehe, ogueraha ichupe ha ohekombo’e hikuéi ijeroviápe, omoambue imba’etee.
Ohekombo’epávo ichupe ogueraha jey oheja hendaitépe ha’eháma ohekombo’e hağua ha peichakuérape ha upe guive ohero Kuñakarai Tupãsy La Candelaria.
Peteĩ ára ou yvytu vai, oky, y okakuaa, oikepa hogakuérape ha oĩhame Tupãsy La Candelaria, upe ára ipaha ojehecha hague. Araka’eve ndojejuhuvéi ha ndojehechavéi.
Ápe ndaje Domingo Martínez de Irala oúrõguare oĩmava’ekue capilla. Tupão La Candelaria ndaje tendota Karai López oipytyvõmiva’ekue ojejapo hağua, upérõ ojogapo Areguápe, upete guive ojeikuaa oĩmahague Tupãsy La Candelaria.
Tupão oñemyatyrõ ha ojejapopa ary 1947-me oĩ mokõi Tupãsy La Candelaria, michĩvéva ijao pytãngy ha ijape hovy ha ambuéva tuichavéva, imorotĩmba.
HI’ÁRA JEGUEROHORY:
Oñepyrũ novenario rehe, ára ha ára oğuahẽ upépeve peteĩ Marangatu Ñangarekohára opytáma hağua hendive ha hi’árape procesión–hápe ohóva henondépe.
Hi’ára mboyve oiko Misa ha serenata guasu. Hi’árapema oñehendu Diana Mbaja ha maymáva oñembosako’íma oje’ói hağua omomorãvo Tupãsy La Candelaria-pe, táva Aregua Ñangarekohára.
Oiko procesión tupão jerére, henondépe, opaite Marangatukuéra ra’anga umi barrio oĩháichagui oúva avei omomorãvo ichupe, ijeroguatahápe.
Procesión opávo oñepyrũ Misa guasu ojejapóva tupão korapýpe, hetaitereígui imembykuéra oúva upe árape ğuarã.
Opávo oĩ tupão renondépe calesita, kavaju ñani, ñembosarái ha tembi’u opáichagua asaje jave oñepyrũma ojevy hogakuérape ambue barrio–pegua.
Avei ogayguakuéra ojapo upe árape karuguasu, Tupãsy La Candelaria rérape.
YMAVE:
Marangatu ra’angakuéra ndoúimi omomaiteívo Tupãsýme, upéva oikohague ojapo mokõipa ary rupi.
Avei upe ára mitãnguéra ojapo Primera Comunión ha oguata ijykére precesión-hápe.
Oĩ jepokuaápe ojejapo hağua pe vy’a arateĩme añónte, hi’ára mboyve, térã hi’ára rire ho’áramo ambue ára, ndaha’éiva arateĩ, péicha oiko, tavao omotenondéva ndoheraguapýigui peteĩ decreto he’ihápe aretéha upe ára.
Pa’i Mario ojerúre tavao motenondehárape, ojapo pa ary, oiko hağua aretéramo 2 jasykõi, ojehecha’ỹre ho’a térãpa ndo’ái arateĩme.
Ymave avei misa ojejapo tupão ryepýpe ko’áğa ojejapo okápe, hetaitereígui tavayguakuéra oúva omomaiteívo Tupãsy La Candelaria.
Procesión ymave ojejapo víspera ka’aru, ko’áğa ojejapo hi’árape pyharevete.
Matilde Galeano tesis-pe oĩháicha.
Registro facilitado por la Profesora en Febrero 2012
