PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
EMILIANO R. FERNÁNDEZ (+)

  NDE KURUSÚPE y poesías - De: 25 Nombres Capitales de Susy Delgado


NDE KURUSÚPE y poesías - De: 25 Nombres Capitales de Susy Delgado

POESÍAS de EMILIANO R. FERNÁNDEZ

 

 

**/**
ASUNCIÓN DEL PARAGUAY
Ndaikuaái ojehúva chéve cheko'énte sapy'a
che ygue yguerei rasaitéma ndavy'ái...
ama’ẽ Paraguaýre che resa anga ko ikã
ajuségui rohecha, Asunción del Paraguay.

Ymaitéma ku guyráicha aikove iñapytimby
iñañáva tekove che pepo anga oikyti.
Noguahẽiva cherendápe peteĩ ára tory,
chepeju va'erã po'ápe chereru rohechami...

Ãga péina Ñandejára iporámante he'i,

peteĩ guyra’imi cherendapema ojokuái,
cherupívo ipepo ári chereru rohechami,
amano mboyve jaíre, Asunción del Paraguay.

Nendivéma cheko'ẽvo che pytu arumi jevy,
chepeju yvytu ambue noguãhẽivami amoite.
omymỹi che py'apy, oikovéma che ruguy,
oje'ómive ichugui tukumbo rapykuere.

Aheja che rembiayhu jepevéramo amb
yasy,
añandúva chejopy teko asy chembokuerái.
Aheja avei chesymíme tapere ha pore'y,
ajuségui rohechávo, Asunción del Paraguay.

Cherasy techaga'úgui iñypytữ che rekove
ha amoite javorái guýpe nahi'ãi chéve amano,
ha aru che korasóme ojehýiva ku pere,
ha kyvõmante ikatúne yvotýpe oipohano.

Rehendúva apurahéirõ, rehendúva che ñe'e,
rehendúva che pyambúrõ, che rova nderehechái,
kóina upévare aru mbykymi ajapo va'ekue
purahéi ndéve guarã, Asunción del Paraguay.

Áhetữma ku hasmín ahetữ ave reseda,
hyakuãvu Paraguay, ko yvága ja’eha.
Ahetúma ku cedrón, che py'a rupi rupi
,
iporã ndaijojahái, Juan de Ayolas tapyimi.

Tomimbi mbyja ko'ẽ, tahyapu laurel rakã,
toveve pindo rogue, leõmi tosapukái.
Ñande sy topukavy, tomboveve iñakãhoja,
imembýpe tohovasa, Asunción de
l Paraguay.
 
 
 
 
 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

ASUNCIÓN DEL PARAGUAY

Intérprete:  ÑAMANDU

 
 
 
 
 
**/**
NDE KURUSÚPE
Ka'águy che rekohágui aru diamela morotĩva,
mavavéva oipo’o’ỹva che presíllare aikutu,
aru haguã nde yvy ari yvoty hyakuã lemíva,
ha'eño mante ikatúva oguereko nde kurusu.

Ne membykuéra cheichaiténe, ndikatúigui che recha,
ikatúmo che ha'e: Ña Genoveva, rombyasy,
ñorairõ hápe aiméro, ndeñoite che rovasa,
nderehe avei ha'emi: "Mokõiha péva che sy".

Ikatu nga’u ra’e vajonétape ahkrivi
nde reiméramo Tupãndive eguapy peamo elee,
ne membykuéra ojapóva tesaype avei.

Ichupekuéra amoirữvo, ko diamela morotĩ,
sinta húme aipykua, ápe ndéve aroguãhẽ,
nde kurusu ati'y ári: "Paz en tu tumba" te'i.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
**/**
CHE POCHÝMA NENDIVE
Flor de amoroso quebranto,
entre las cuerdas nacida,
triste resuene este canto
que ya nunca cantaré.
Y sepa Leonora ingrata
por tu traición, tu desvío,
para siempre rohejáta
che pochýma nendive.

Tú sabes cuán te quería
tú sabes que yo celaba
hasta de la luz del día
nde resa ha ne rembe.
Jamás Leonora creía
Tu falsedad despiadada,
ma`erã anga pa vida mía
kóicha ne aña chendive.

De las horas que a tu lado
feliz pasaba mi vida,
y a tu belleza entregado,
que ya nunca olvidaré,
Porque mi amor ofendido
la felicidad pasada
no puedo dar al olvido,
che pochyramo jepe.

Mi inocente amor de niño
jamás pensó que podría
mudar traidor tu cariño
y rendido te adoré.
Pero ko`ãga ja opáma
aquel amor sacrosanto,
para siempre rohejáma
si che pochy nendive.

Te dejo a gozar, hermosa,
tranquilamente la dicha
de tu traición amorosa
con el che rekoviare.
Y sepa que desde ahora
todo acabó entre nosotros,
adiós mi bella Leonora,
che pochýma nendive.

Cuando algún lejano día
te dé un golpe el desengaño
y lamente, vida mía,
ne mandu`a che rehe,
recuerda que te quería
con toda el alma y que ahora
para siempre vida mía
che pochýma nendive
 
 
 

 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

CHE POCHÝMA NENDIVE  

Intérprete:  ÑAMANDU
 
 
 
 
 
 
**/**

FERNÁNDEZ, EMILIANO R. : (...) Con su pluma reivindicó la figura del Mariscal Francisco Solano López, a través de poemas tales como “MARZO KO´ẼME” y “Primero de Marzo”. En 1931 organizó una gran peregrinación a Cerro Corá, como acto reparador de la memoria de López y para presentar su poema Marzo ko´ẽme.-

Entre las muchas piezas conocidas de su autoría, pueden recordarse “CHE POCHÝMA NENDIVE”; “ROJAS SILVA REKÁVO”; TRIGUEÑA JUKY”; “ADIÓS, CHE PARAHEKUE”; “NDA CHE POCHYI NENDIVE”; “LA PÁGINA ROTA”; “ASUNCIÓN DEL PARAGUAY”; “AHÁMA CHE CHINA”; “CAUSA NE ÑAÑA”; “AHAKUETÉVO”; “CHE JAZMÍN POTY”; “LA ÚLTIMA LETRA”; “SIETE NOTAS MUSICALES”; “DESPIERTA MI ANGELINA” Y “CHE LUSERO ÑEMIMBY”.-

Están trascriptos en el libro: “CHE POCHÝMA NENDIVE”; “MBORIAHU PYATÔ; “ASUNCIÓN DEL PARAGUAY”; “NDE KURUSÚPE”; “GUAVIRA POTY”; y “HI´ÃVA CHÉVE”.-

 
OPINIONES SOBRE EL AUTOR
BARTOMEU MELIÀ, en su libro LA LENGUA GUARANÍ DEL PARAGUAY (Colecciones MAPFRE, 1992), dice: "Emiliano R. Fernández, popularmente conocido como Emilianore, fue un poeta de enorme éxito a nivel pop
ular. En su lengua se da la fluctuación imprevisible del hablar coloquial en el que castellano y guaraní se mezclan, casi sin normas. Es sobre todo el soldado y poeta de la guerra del Chaco y de esa época data la mayoría de sus famosas composiciones. (... ) Con singular facilidad pasa de un estilo de rebuscada perfección a la expresión improvisada y hasta vulgar, un efecto de su incansable producción".
"No suele faltar en las antologías -continúa Melià- su KA’A JARÝI (La madre de la selva), una de sus composiciones mejor estructuradas formalmente. Más típica de su forma peculiar de versificar sea tal vez la composición CHE LA REINA, donde el motivo amoroso adquiero destacados tonos épicos".
"Hay también en Emiliano R. Fernández una intensa veta de denuncia social, como en aquel MBORIAHU MEMBY (Hijo de madre pobre)".
AUGUSTO ROA BASTOS, en su Conversación con RUBÉN BAREIRO SAGUIER (1984), expresaba a su vez: "Uno de nuestros más grandes poetas populares, Emiliano R. Fernández (al igual que sus pares Don Félix Fernández o Darío Gómez Serrato), logró también a su manera con un vigor, una delicadeza y una originalidad nunca alcanzados hasta él, la fusión de estos mundos de nuestra cultura bilingüe alternando los ritmos y las estructuras sintácticas, semánticas y coloquiales del castellano saturado y remodelado por el guaraní y del guaraní castellanizado o hispanizado neológicamente en la matriz oral del propio guaraní. Emiliano puso -y éste también fue uno de sus logros mayores- hacer así que la lírica y la épica fundieran sus acentos, los del mundo íntimo del poeta y los de la colectividad mestiza con las inflexiones de un cantar de gesta trovadoresco”.
 RUDI TORGA y SERAFÍN FRANCIA CAMPOS, en el libro 13 Creadores nacionales. Campaña Nacional del Ñemomarandu (Dirección de Cultura de la Municipalidad, 1994), escriben sobre Emiliano: "Para expresarse en el lenguaje corriente del pueblo, utilizó esa rara, bella y graciosa mezcla del guaraní con el español, y con ese jopara llegó como nadie al alma de su pueblo. Supo así, vestir de autenticidad su poesía y encender la tea de la admiración, porque tan bien pintaba el paisaje cotidiano, como tan patrióticamente relataba las acciones guerreras en sus poesías épicas, o ponía todo el gracejo propio de la viveza criolla en sus versos de amor".

Fuente: 25 NOMBRES CAPITALES DE LA LITERATURA PARAGUAYA. Compilación y selección: SUSY DELGADO. Editorial Servilibro, Dirección editorial: Vidalia Sánchez, Asunción-Paraguay, 2005 (389 páginas).
 
 
 
Visite la GALERÍA DE LETRAS
del PORTALGUARANI.COM
Amplio resumen de autores y obras
de la Literatura Paraguaya.
Poesía, Novela, Cuento, Ensayo, Teatro y mucho más.
 
 
 
 
 
 

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO - MP3

MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE- MP3

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
MÚSICA
MÚSICA PARAGUAYA - POLKAS y GUARANIAS (PARA E
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA