PortalGuarani.com
Inicio El Portal El Paraguay Contáctos Seguinos: Facebook - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani Twitter - PortalGuarani
EMILIANO R. FERNÁNDEZ (+)

  ÑESŨHÁME, TUJAMI y 13 TUJUTĨ - Poesías de EMILIANO R. FERNÁNDEZ


ÑESŨHÁME, TUJAMI y 13 TUJUTĨ - Poesías de EMILIANO R. FERNÁNDEZ

ÑESŨHÁME , TUJAMI y 13 TUJUTĨ


 Poesías de EMILIANO R. FERNÁNDEZ


 


 

ÑESŨHÁME
Ñesũháme nerokẽme
aju rofelicita
arúvo ndéve ĝuarã
ne santo ára ĝuahẽre
ko ivíspera pyharépe.
 
Tupaópe orrepica
la incomparable alegría
o anuncia ne nacimiento
tu llegada en este templo
como el sol de un bello día.
 
Se oye el coro del cielo
de melodiosos clarines
los ángeles serafines
opurahéi sin recelo
ohechápype en este suelo
nonaséi otro ndejave
ha upérõ nde resape
juntos los cuatro elementos
ha ifelis ne nacimiento
upégui aĝaitepeve.
 
Los astros del firmamento
pe yvága omyataindy
todas las plantas ipoty
henyhẽ de mil contento
refleja el lúcido centro
el sol con sus resplandores
de plateados fulgores
odespertá al oriente
ha nde lucero naciente
reina de todas las llores.
 
Allá en el confín lejano
orresona esta alegría
de susurros y poesías
omombáy al mundo cristiano
en el jardín soberano.
 
Tupãsy tanderovasa
upégui reju haĝua
fragante y majestuosa
como mañanera rosa
ápe ndepotyjera.
 
El mundo en su movimiento
oñekambia de carrera
oñesũma hasta las fieras
ha oloa ne nacimiento
entre los pliegues del viento
alabanza ñahendu
ndéve ĝuarãnte ogueru
de la inmensidad lejana
ha nde estrella temprana
yvagapýgui reju.
 
 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

ÑESŨHÁME de EMILIANO R. FERNÁNDEZ

 

Intérprete: FRANCISCO RUSSO

 Material: EL CANTO DE MI PATRIA

 

 
 
 
 
TUJAMI
Che guatahágui ajúvo
peteĩ pyharevépe
che ruĝuaitĩ pokokáre
ko tuja ryryipami
che recha rehe voi
oguapy tape yképe
ajuhu ko karai
ñaimo’ãva guyratĩ.
 
Buenos días ha’e ichupe
pe hendápe añembojávo
che sombrero aipe’ávo
aĝuahẽ aipojopy
buen día hína che ra’y
he’i chéve opu’ãvo
ha che póre ipojáivo
hetyma ñesũ jey.
 
Aichejárangai ha’e
mbeguemi che py’apýpe
ahecháre ko karai
eterei ãnga ikane’õ
ha ijykérema aguapy
laurelmi jero’a guýpe
ha iñe’ẽme añandu
oitypeka che korasõ.
 
Sapy’ãnte ko asẽ
Peteĩ ñeporãndúpe
ha ha’e kóicha ichupe
Lópezrepa nde che ru.
Sí señor ocontesta
iñe’ẽ marangatúpe
ha heta ave umi kãmbáre
media luna aiporu.
 
Che ko hína chera’y
veterano del setenta
upe guerra ramo che
veinte años aroguata
orehegui oikova’ekue
upe Batallón cuarenta
pe caballería Lancero
tembiguái kyhyjeha.
 
Pe amo Sauce, Tujutĩ
Boquerón ha Riachuelo
che aiko ñorãirõhápe
che po’águinte aikove
ha umi rupi ahechami
upe Díaz ha Caballero
umi kãmbárehe okopírõ
ohgjávo hendague.
 
Ha upérõpa nde che ru
hetami la ñandekuéra
mamo piko che ra’y
cinco milente roime
ha aliado veinte mil
en columna henyhẽva
ku tukúicha ojo ári
opytáva hendague.
 
Ndéko oiméne che buen hijo
rehecháre che tujáma
ko’ã ndéve amombe’úva
ikatu ndereroviái
ha ikatúnte ko avei
kuatiápe rehecháva
mamo mamópa ra’e
upe Alianza ou okái.
 
Hetami ko che ra’y
ahecha hendy ha oguéva
ñane retã rayhupápe
heta árami ndakéi
ha pe Curupa’ytýpe
rojapo la ipotĩnguéva
el 22 de setiembre del año 66.
 
Upéva upe ñorãirõ
che resápente arekóva
Curupa’yty ha’érõ, ikyrỹi ko che py’a
ahechávante või
ajykirõ umi kambáre
ha iraríva alazán ári
upe Díaz fuego omanda.
 
Ko’etĩ soro guive
rohecháma upe hysýiva
aipo escuadra brasilera
ñande’ỹ rehe ohua’ĩ
ha upérõ ñane trompa
sargento Cándido Silva
icométape ombopu
camiseta pytã’i.
 
Ñaimo’ãnte aipo juicio
oitypátava pe ára
ãpe piña ha metralla
amandáuicha okukúi
camiseta pytã’i
ndoikuaáiva aichejárã
ha upe ore artillería
mbovymi ndopytu’úi.
 
Rehecha ko kuimba’e
paraguay mbovy ojapóva
ha pe ñúre iñasãiva
aliado re’õngue
rehendu ko ipyahẽva
ha kãmba ojahe’óva
argentino oheréiva
Laminé juru pore.
 
Pero gueno che ra’y
apevénte amombe’úta
tekotevẽma ahasa
mombyry ko che rape
sapy’ánte asako’íta
ha nde rógape ajúta
amombe’upávo ndéve
López tiémporõguare.
 
Ha ko’ánga nde che ru
mamoite reho reína
karai kuéra rendápe
Paraguaýpe sapy’a
aĝuahẽronte aĝuahene
namombyryvéima hína
pytu’u tu’úpe aháta
che kãngy ko ne mitã.
 
Ha neĩ mante che ru
ne ñe’ẽ opyta che akãme
hetaite mba’e porã
nde jurúgui ahendu
ha nde avei rejuhúma
Ochenta y seis años hápe
ndeloa va’erã oimehápe
peteĩ mitã pyahu.
 
 
 
 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

TUJAMI 

 

Intérpretes: Cantan a DÚO VARGAS SALDÍVAR

Material:  EL TIRTEO VERDEOLIVO

 

 


 
13 TUJUTĨ
I
Número trece che Regimiento
Tamoñarõmente ojekuaa
Fortín Nanawa che campamento
La muralla viva oje’eha


II
Natahupimi mano a la viséra
Ha tambojoja che tnbarakami
Amongaraívo Nanawa trinchera
Taropurahéi 13 Tujutĩ.


III
Aropurahéita Regimiento Trece
Nanawa de gloria jeroviahaite
Ha ityvyrami Regimiento Siete
La muralla viva mopu’ãhare.


IV
Ro’atamahágui tesaraietépe
Peteĩ ko’ẽme roñeñanduka
Roheja haĝua ore ra’yrépe
Pedestal de gloria oma’ẽ haĝua.


V
Oreave avei paraguaietéva
Soldado ja’érõ urunde’ymi
Ndaha’éivante rojalavaséva
Noroikotevẽi ñererochichĩ.


VI
Mi comando Irga hendive Brizuela
Mokõivevoi aña mbaraka
Ha el león chaqueño ijykerekuéra
Mayor Caballero ore ruvicha.


VII
Cachorro de tigre suele ser ovéro
Mácho ra’yre machíto jey
Oime kuatiápe 20 de enero
Peneñongatu peẽ mbohapy.


VIII
Oimeveva’erãku ore raperãme
Ore ra’ãrõva laurelty pyahu
Ojupi haĝua umíva ru’ãme
Regimiento Trece oñekuãmbopu.


IX
Modelo ore pópe Tujutĩ ore réra
Mitã’i pyatã lampinokuete
Guyra ha yvytu oñesũpẽhẽva
Ore rovasávo ohasa jave.


X
Oikove pukúva mante ogueroviáne
Regimiento Trece rapykuereta
Ha létra de óropema ojeguáne
Historia pyahu ko’ẽrainogua.


XI
Reínte Bolivia heko ensuguýva
Ndohechamo’ãi y Paraguay
Oĩ haperãme ipopía rasýva
Trece Tujutĩ kavichu pochy.


XII
Kundt-ko oimo’ãnte yvypyrõ
Ojuhúta ápe pire pererĩ
Ha ojepo joka gríngo tuja výro
Nanawa rokẽme ojoso itĩ.


XIII
Oĝuahẽ jave 20 de enero
Iko’ẽha ára vierne rovasy
Ohua’ĩva’ekue a sangre y fuego
Oikepávo ápe ña Boli memby.


XIV
Ko’ẽtĩ guive ore retén dos-pe
Kundt rembijokuái ndikatúi oike
Osẽgui hapépe Rodolfito López
Mboka’i ratápe ohovapete.


XV
Umi 105 ipo apenóva
Mbohapy hendáguio ihu’u tata
Hechapyrãmi tatatĩ ojapóva
Ñu ha ka’aguy osununumba.


XVI
Ñahendurõhína guyryry oikóva
Ndaja’eivoi jaikovetaha
Ndaipóri rupi ipy’a opopóva
Tape ndojuhúiva tembiguái ava.


XVII
Ipyahẽ cañón ndosovéi metralla
Jáma mboka’i ha yvate avión
Ha ni upevérõ ndoku’éi muralla
Omoĩva’ekue Quinta División.


XVIII
Ñanetĩko’õ oúvo yvytúre
Cañón ha mboka ratatĩ nengue
Ha ojo’a ári jahecha pe ñúre
Inevujoa Boli re’õngue


XIX
Ava’i akãngue ko’ápe ha pépe
Akãverakuéra omosãrambi
A lo chirkaty machéte hãimbépe
Ikokuepeguáicha lo mitã okopi.


XX
Péichane voi aipo añaretãme
La mba’epochy ifunsion jave
Ohecha, ohendúvamante ogueroviáne
Nanawa de gloria fárra karape.


XXI
Otro pitopu Nanawa de gloria
Héra opytáma mandu’arãmi
Oskrivi chupe ipyahúva historia
Tamoñarõkuéra Trece Tujutĩ.


XXII
Tuguyeta apytépe ou la victoria
Regimiento Trece-pe opukavymi
Áĝa ikatúma he’i la historia
Ndopamo’ãiha raza Guarani.
XXIII
Natañe’encuadra mano a la viséra
Ha tamondoho che puraheimi
Amongaraíma Nanawa trinchéra
Ha che Regimiento Trece Tujutĩ.
XXIV
Fortín Nanawa che campamento
La heroica Quinta che División
Número Uno che Regimiento
Ha solito el uno che Batallón.

.
 
 

ESCUCHE EN VIVO/ LISTEN ONLINE:

13 TUJUTĨ de EMILIANO R. FERNÁNDEZ

Las 3 versiones, son interpretadas sin la primera estrofa.

 

 Intérprete: ANÍBAL LOVERA

 

 

 Intérprete:  DÚO VARGAS SALDIVAR

 

 

Intérprete:  ÑAMANDU

 

 

 

 

 

 

Fuente:  POETAS Y POETISAS DEL

“TERRITORIO ESMERALDA” GUARAMBARÉ.

Autora: DELIA PICAGUÁ BORDÓN.

Asunción-Paraguay, noviembre 2009.

 

 

Visite la GALERÍA DE LETRAS
del PORTALGUARANI.COM
Amplio resumen de autores y obras
de la Literatura Paraguaya.
Poesía, Novela, Cuento, Ensayo, Teatro y mucho más.

 

 

 

 

 

MÚSICA PARAGUAYA - Poesías, Polcas y Guaranias - ESCUCHAR EN VIVO

MUSIC PARAGUAYAN - Poems, Polkas and Guaranias - LISTEN ONLINE

 

 





Bibliotecas Virtuales donde se incluyó el Documento:
MÚSICA
MÚSICA PARAGUAYA - POLKAS y GUARANIAS (PARA E
IDIOMA
IDIOMA GUARANÍ - POESÍAS - MÚSICAS - ESTUDIOS



Leyenda:
Solo en exposición en museos y galerías
Solo en exposición en la web
Colección privada o del Artista
Catalogado en artes visuales o exposiciones realizadas
Venta directa
Obra Robada




Buscador PortalGuarani.com de Artistas y Autores Paraguayos

 

 

Portal Guarani © 2024
Todos los derechos reservados, Asunción - Paraguay
CEO Eduardo Pratt, Desarollador Ing. Gustavo Lezcano, Contenidos Lic.Rosanna López Vera

Logros y Reconocimientos del Portal
- Declarado de Interés Cultural Nacional
- Declarado de Interés Cultural Municipal
- Doble Ganador del WSA