JHA CHE RETÄ PÖRAITE , RADIO "GUAIRA" PE
CHE REÎNDÎMI OCARAÎGUA , DULCE MADRE MÍA
y POR TU AUSENCIA
Poesías de MIGUEL ANGEL ELIZAÚR
JHA CHE RETÄ PÖRAITE
Aropurajheita che mbaracapúpe
Acoi chemo'äjhova îmaite guivé;
Añañuämita co che mboraîjhúpe
Îvî guaraní. cu che reñoi jhagué.
Naimo'äivoínte oimevo arapîpe
Nde rupîtîva jha nde rasajharä;
Nde réra arecova co che ñe'äipîpe,
Îvotî pöräicha aicova amomorä.
Che mandu'a ruguápe remimbipava
Mombîrî áirö che retä póräité;
Vî'a jha torî che änga oñuämbava
Nde îvî pîtäme aguajhëvové.
Che ñe'ä ruguápe ndachevei voíva
Ajhendú yeverö nde purajhei rorî;
Mainumbî vaicha îvîture isarakiva
Ajhecharö nde poîví ovevé rorî.
Mamopa oimene ndeichaité ipo'áva
Nde îvî oñuämbá pe imomorambî;
Ndevente ra'e nderovasá Ñandéyara
Ome'ëvo ndeve ipöräva îvotîtî.
Rojhaîjhugui che retä peicha aicova
Purajhei ndeveguarä îvîture amîasäi;
Mamó aimejhápe nderejhe che äjhova
Rojhechaga'úgui che retä Paraguái.
Quilmes, octubre 11 de 1985.
RADIO "GUAIRA" PE
Ombotîre peteï araguíyeve jheñoi ïpî jhagué tava Villarrica pe: jheñoi jha-ara guivé omîasäiva ñane retäpî tuichacué yave, irundî îvîture, purajhei jha momorandú tetäîguape, ome’ëvo torî jha vî-á apîre-în; upeicha rupi oñejhenduva tapiaité jha oyejhaîjhuve ambué pujhoegui (1).
Apoívo îvîture
"Z.P.6" pe toguajhëmi
Mombîrîguá maiteí
Jhi-arambotî pîajhure.
Jhi-äitente che avei
Co-á mombîrî guivé,
Che ñe-ä renîjhëngue
Torîpape añañuämi
"Z.P.6 Radio Guairá",
Upearejhe aipîajha
Ñe-ë guaraní papapî,
Aipotagui oyecuaá
Mandu-ape arecojhá
6 de Agosto nde ara îpî.
Jhetá árama ojhasá,
Co-äga jhasîpeve
Aipo-o nde mba-eräité
Che îvotîtî rîacuä;
Cu panambí pepó pará
Ñande îvî omboyeguava,
Oguajhë yave nde ara
Nde îvagare to yerokî,
Jha jhendive mainumbî
Co nde porä to momorä.
Sapî-ante cu icatune
Che po-a reñoi cö-ë
Nde ara oguajhë yave
Aimémi upe nde îpîpe
Roñañuävo cu torîpe
Che änga ruguá guive;
Reínte che arema ápe
Maro nda che resaráiri
Nde réra, ñande Paraguái:
Acoi arecova mandu-ápe.
Ámondojhovo che ñe-ë
Iyapîrare péina amoï
Che ñañuä jha maiteí
Villarrica tavaîguape.
Quilmes, agosto 6 de 1985,
(1) Pujhoe: Estación radiofónica.
CHE REÎNDÎMI OCARAÎGUA
(Mi hermanita campesina)
Che reindîmi ocaraîguá
Cuñámi marangatu'eté;
Rejhaîjhugui ñane retä
Mba'apope reicové.
Ndereicuaáiva pîtu'u
Nde ari cu ojhasava
Amá, cuarajhî jha ro'î
Nde piré oyocapáva.
Che reindîmi ocaraîguá
Remimbipáva pörägui;
Co'äicha angá reicova
Rechîrîrî cu mboriajhugui.
Nde cocuépe cu rejhova
Cö'ëmbá pörä mbo'îvé,
Jha pîtüma reyeréva
Nde ati'îre nde sîpé (1).
Che reindîmi ocaraîguá
Ndeco jha'e Tetä ängarö;
Mbareté catupîrîpe
Nde kîvîpe reipîtîvö.
Che reindîmi ocaraîguá
Reicoveva tesaráipe;
Ãga ipotî nde réra
Che yurúgui purajheipe.
Posadas (Mnes.), octubre 22 de 1955.
(1) Sîpé: azada.
DULCE MADRE MÍA
(A mi madre Doña Gabriela Elizaúr, como prueba
de perenne recuerdo, desde tierra Argentina).
I
Quisiera que sepas
Madrecita mía
Yo te recuerdo
De noche y de día.
II
Mi alma sensible
Se siente cantor,
Mi lira hoy rima
Acento de amor.
III
Desde la distancia
Canto aquel ayer
Lleno de ternura
Y dulce querer.
IV
Sueño siempre, madre,
Estar junto a ti;
Hoy al recordarte
Me siento feliz.
V
Madrecita santa,
Quisiera besar
Tu frente dorada
Para alegrar.
VI
Elevo al cielo
A Nuestro Señor
Humilde plegaria
Por tu bendición.
Quilmes, 11 de abril de 1981.
POR TU AUSENCIA
Aunque el tiempo con su arrastre habrá borrado
nuestra gloria del pasado, nuestra dicha del ayer;
yo sufriendo por tu ausencia en esta vida desolada
en ti pienso, mi adorada, sin la luz de aquel querer.
Muy veloz como las horas, la distancia que yo viera,
con mis quejas plañideras a tus plantas llegaré;
y feliz viendo la dicha florecer en tus miradas
estas horas amargadas, para siempre olvidaré.
Pero viendo que mis sueños son quiméricas visiones,
esas bellas ilusiones mi existencia alumbrarás.
y viviendo entre penumbra de donde surge la tristeza,
sólo Dios con su grandeza ... mi pesar olvidarás.
Si comprendieras, querida, lo que sufro por tu ausencia,
apagarías tu inclemencia, librándome de, tu maldad.
Como un culto yo venero tus caricias inefables,
y serán siempre imborrables, aunque reine tu impiedad.
Fuente:
EL PARMASO GUAIREÑO
Obra de ROMUALDO ALARCÓN MARTÍNEZ
Ediciones INTENTO.
Asunción – Paraguay
1987 (1ª edición – 407 páginas)
*****************
ENLACE A DOCUMENTO RELACIONADO:
ANTOLOGÍA DE LA
LITERATURA PARAGUAYA
Editorial El Lector,
Asunción-Paraguay 2004
Edición digital:
.
IMÁGENES DE NUESTRO HERMOSO PARAGUAY
Fotografía de FERNANDO ALLEN